Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku zapadłym dnia 1 grudnia 2022 r., sygn. akt C-419/21 potwierdził, że w rozumieniu unijnej dyrektywy w sprawie zwalczania opóźnień w płatnościach w transakcjach handlowych (2011/7/UE), każda dostawa towaru, czy też świadczenie usługi jest osobną transakcją, od której w przypadku opóźnienia należy się stosowna rekompensata.
Przykładowo zatem, jeżeli strony łączy jedna umowa na dostawę towaru, a w jej ramach dochodzi do kilku transakcji i opóźnień w ich zapłacie – rekompensata należy się od każdej takiej transakcji, a nie tylko jeden raz z tytułu zawartej umowy.
Powyższy wyrok zapadł na skutek zapytania Sądu Rejonowego w Warszawie, który zwrócił się o interpretację pojęcia „transakcji” na tle wzmiankowanej dyrektywy. Przewiduje ona w art. 6 ust. 1, że wierzyciel jest uprawniony do uzyskania od dłużnika stosownej kwoty rekompensaty, w przypadku opóźnienia w płatności w ramach transakcji handlowych.
W tym miejscu należy podkreślić, że orzeczenie TSUE ma przy tym istotny wpływ na interpretację i stosowanie przepisów ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, która wdraża do polskiego porządku prawnego dyrektywę 2011/7/UE.
TSUE dostrzegł, że w sytuacjach, gdy występuje jedna umowa i w jej ramach wiele dostaw lub usług, za które dokonuje się oddzielnych płatności, może dochodzić do wielokrotnych opóźnień. Taka sytuacja nie może z kolei skutkować ograniczeniem minimalnej stałej kwoty należnej tytułem rekompensaty za koszty odzyskiwania należności. Takie ograniczenie prowadziłoby bowiem do pozbawienia skuteczności dyrektywy.
Powyższy wyrok należy uznać za słuszny krok mający na celu ochronę praw wierzycieli i zdyscyplinowanie dłużników. Wyrok pozwoli też rozwiać dotychczasowe wątpliwości interpretacyjne na tym tle i ujednolicić orzecznictwo.
Oskar Woźniak