Jak przeciwdziałać przewlekłości postępowania egzekucyjnego ?

Uzyskanie tytułu wykonawczego przez wierzyciela stanowi pierwszy krok na drodze do odzyskania przysługujących mu wierzytelności. Bardzo często zdarza się jednak, że samo orzeczenie Sądu nakazujące dłużnikowi zapłatę określonego długu bywa niewystarczające do jego zrealizowania i koniecznym okazuje się skierowanie sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego.

Nie będzie również zaskoczeniem stwierdzenie, iż egzekucja – najczęściej – wiąże się z kilku/kilkunastomiesięcznym okresem jej trwania, a szansa na pełne zaspokojenie zadłużenia wraz z upływem czasu maleje. Utrudnione poszukiwanie majątku dłużnika, jego ucieczka z majątkiem, potencjalny zbieg egzekucji czy chociażby brak podejmowania czynności przez komornika sądowego są niewątpliwie czynnikami wpływającymi na długość prowadzonego postępowania egzekucyjnego, a tym samym realnie wpływają na jego skuteczność.

Co zatem może zrobić wierzyciel w sytuacji, kiedy komornik sądowy nie podejmuje wnioskowanych przez niego czynności, a kolejne wnioski nie przynoszą rezultatu w postaci działań organu egzekucyjnego?

W takiej sytuacji wierzyciel może skorzystać z instrumentu jakim jest skarga na naruszenie prawa strony do przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego bez nieuzasadnionej zwłoki, uregulowana w ustawie z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki.

Aby móc złożyć w/w skargę, w prowadzonym przez komornika sądowego postępowaniu egzekucyjnym musi dojść do przewlekłości. Godzi się przy tym zauważyć, iż przewlekłość jest pojęciem odnoszącym się do konkretnego zdarzenia, które należałoby uznać za nadmiernie rozciągnięte w czasie. Dlatego przewlekłość musi być odnoszona do konkretnych realiów danego postępowania. Nie ma zatem jednego, uniwersalnego okresu czasu, po upływie którego można stwierdzić przewlekłość postępowania. Praktyka oraz orzecznictwo pozwalają przy tym przyjąć, iż roczna bezczynność komornika w prowadzonym postępowaniu egzekucyjnym spełnia wzmiankowaną przesłankę do wniesienia skargi. 

Sądem właściwym do rozpoznania skargi dotyczącej przewlekłości postępowania egzekucyjnego lub innego postępowania dotyczącego wykonania orzeczenia sądowego jest z kolei sąd okręgowy, w którego okręgu prowadzona jest egzekucja, a wnoszona skarga winna spełniać wymogi pisma procesowego przewidziane przez art. 126 k.p.c. oraz zawierać stosowną ilość odpisów.

Złożenie wzmiankowanej skargi ma na celu przede wszystkim zdyscyplinowanie organu egzekucyjnego do przeprowadzenia dalszych czynności postępowania egzekucyjnego. Dodatkowo, w przypadku pozytywnego rozpatrzenia skargi, na rzecz skarżącego może zostać zasądzona rekompensata za nieuzasadnioną przewlekłość postępowania egzekucyjnego w wysokości od 2.000,- zł do 20.000,- zł.

Praktyka pokazuje, iż wniesienie skargi na naruszenie prawa strony do przeprowadzenia postępowania egzekucyjnego bez nieuzasadnionej zwłoki prowadzi do podjęcia natychmiastowych czynności przez komornika sądowego, którego bezczynność została zaskarżona, a tym samym bezpośrednio zwiększa szanse na skuteczne wyegzekwowanie długu.

Złożenie w/w skargi stanowi zatem skuteczny instrument w arsenale wierzyciela mający na celu zdyscyplinowanie organu egzekucyjnego. Warto po niego sięgnąć w sytuacji, kiedy wcześniejsze próby nadania biegu prowadzonej egzekucji okazały się bezskuteczne, a kontakt z komornikiem pozostaje nader utrudniony.

Mikołaj Giletiuk